लुम्बिनी प्रदेश प्रज्ञा प्रतिष्ठान विधेयक अगाडि बढाउने सरकारको तयारी

लुम्बिनी प्रदेश प्रज्ञा प्रतिष्ठान विधेयक अगाडि बढाउने सरकारको तयारी

८६ दिन अगाडि

|

९ पुष २०८१

ए साथीः एकछिन बिसाउनुस् न भारी 

ए साथीः एकछिन बिसाउनुस् न भारी 

९२ दिन अगाडि

|

३ पुष २०८१

                                                                                                                                                                     तस्विरः कृष्णराज सर्वहारी केवी चौधरी ए साथी, एकछिन बिसाउनुस् न भारी यो चौतारीमा बसेर  लालुपातेको फूलसंग  धित मरुन्जेल बात मारौ  परको त्यो उखुबारीमा पारिलो घामसंगै  उखुको रस सरि  प्रेमको अनुभूति गरौं  प्लस र माइनसको दुःखद जन्जाल त्यागेर  यादहरुको बिच्चबाट एउटा रुमानी कथा सम्झिदै  वर्षौदेखि हराइरहेको कालपारे दाइलाई सम्झना गरौ हामीले खेलेका  छुर र घोरबासाको लय लाई नकुल्चिकनै  वर्तमानको यो दौडलाई गति दिने सल्लाह गरौ म होइन  हामीले नै गुर्बाबाले निर्माण गरेको  बाँसघारी पारीका सुन्दर बस्तीहरुलाई सजाउने प्रण गरौ  महत्वाकांक्षाको भीडबाट टाढा कतै  सरलताको छहारीमा  शितलताको बहस गरौं  खेन्वाको डिलमा बसेर  दिलको गहिराइबाट  एक मुठी मुस्कान मिसाएर  छब्वा मिन्ही संगै भिउँरामा माछा मार्ने सल्लाह गरौ  र बर्सेनि आउने माघको  यो टिट्त्याउने  जाडोलाई   सर्लक्कै ओढेर  अधुरो त्यो बसन्तको कल्पना गरौ । ए साथी, एकछिन बिसाउनुस् न भारी                              गुलरिया, दाङ 

माटो, पसिना र मेरा बा

माटो, पसिना र मेरा बा

९४ दिन अगाडि

|

२ पुष २०८१

यो धर्तीमा सुन फलाउने मेरा बाको पसिना र कोदालो त्यस्तै शित्तलता दिने रातो कमिज र हँसिया कसले लुकायो ? कसैलाई थाहा छैन बा,का हृदयमा सजाइएका राता सन्देशहरु पल–पल सम्झिरहने दमनमा बलिरहेका आगोबाट कसरी सफल भयो, अक्टोबर क्रान्ति ? जब बर्सिन्छन् बर्षातहरु बा,का आँखाबाट आँसु झर्छन् सावन–भदौका बर्षा जस्तै जहाँ हरेक आँसुका बुँदा–बुँदामा क्रान्तिका भुइचालो आउँछन्, ज्वारभाँटा र ज्वालामुखी बिष्फोट हुन्छन् र, संग–संगै म देख्छु सामन्तहरुका दरबार ढलिरहेको भ्रष्टहरुका किल्ला भट्किरहेको । तर, म यो पनि देखिरहेछु मेरा बा,ले बनाएको यो सुन्दर इतिहास किन कसैले लेख्दैन ? भेगवा, अगुच्छा, फेटा पारेर नाङ्गो शरीर र भोको पेट र, भुत्तिएको कोदालीले कति दिन यो माटो खनिरहनु होला ? खिया लागेका हँसिया र छिट्रिएका हथौडाले कसरी ती झारहरु हटाएका होलान् ? मेरा बा,ले कहिल्यै मार्क्स, लेनिन र माओका नाम सुनेका छैनन् तर, बा,लाई यत्ति कुरा जरुर थाहा छ माटो खनेपछि उर्वर हुन्छ पानी सिंचेपछि चिस्यान आउँछ र, सिर्जनाका हजारौं रंगहरू उम्रन्छन् पसिनाका कैयौं दानाहरू फल्छन् ।

लखागिन थारु साहित्यके छैठौँ श्रृङ्खला निम्जल

लखागिन थारु साहित्यके छैठौँ श्रृङ्खला निम्जल

९५ दिन अगाडि

|

३० मंसिर २०८१

सुर्खेतके वीरेन्द्रनगर नगरपालिकामा लखागिन थारु साहित्यके छैठौँ श्रृङ्खला निम्जल बा । लखागिन थारु उत्थान मञ्च, सुर्खेतके अध्यक्ष मान बहादुर चौधरी ‘पन्ना’के  घरगोस्याइ ओ थारु युवा सभाके अध्यक्ष पवन कुमार थारुके बर्का पहुनाइम कार्यक्रम निम्जलक हो । कार्यक्रमम स्रष्टाहुकनसे आ आपन कविता, गजल, ओ मुक्तकके संगसंगे माँगर, ढुमरु गीतफे प्रस्तुत कैगिल । कार्यक्रमम कवि मान बहादुर चौधरी पन्ना, लक्ष्मण चौधरी, गिटु चौधरी, जेबी डेमनडौरा, सलिन चौधरी  लगायतके स्रष्टाहुक्र रचना वाचन कर्ल रलह । कार्यक्रमम माघम गा जिना ढुमरु गित क्रिमलाल चौधरी गैल रलह । माँगर गित मानबिर थारु गैल रलह ।  कार्यक्रमके घरगोस्या मान बहादुर चौधरी ‘पन्ना’ कल₋ भाषा साहित्य जीवनके अभिन्न पाटो हो । यम रुचि जगाइक लाग श्रृङ्खलाके सुरुवात कैगिलक हो । आपन भाषा साहित्य, कला संस्कृतिके संरक्षण करक लाग एक्कले लाग्खन किल सम्भव नैहो । सबजन जुट पर्ना हुइलक ओहर्से लौव पिँढीक युवा युवतिन जोर्ना पुलके रुपम आघ बह्राइक लाग कार्यक्रमह निरनतरता डेटि बाटि ।’  कार्यक्रमम बर्का पहुना पवन कुमार थारु कल₋ थारु भाषा साहित्य श्रृङ्खलाले लौव ओ पुरान पुस्ता जोरजिना हुइलक कारन आपन कला संस्कृति बुझना मजा प्लेटफर्म हो । उहाँ असिन मेरके कार्यक्रम सुर्खेत जिल्लाके गाउँ गाउँम फे ढर पर्ना सुझाउ डेल । वास्तवम हमार कला संस्कृतिके बल्गर पाटो भाषा हो । सुर्खेतके स्रष्टा हुकनक गीत बास, बट्कुहि प्रकाशनके लाग फे सहयोग कर्ना बटोइल ।  कार्यक्रमम समाजसेवी पुर्खा मानबिर थारु असिन कार्यक्रमले लर्कन् हौसला बहर्ना, गित बास लिख्ना अभ्यास फे हुइना हुइलक ओहर्से अहमिन ढेर युवा लर्कन जोर पर्ना सुझाव डेल । कार्यक्रमके सञ्चालन साहित्यकार जेबी डेमनडौरा कर्ल रलह ।   

१२खरी कथा प्रतियोगिताः विष्णु पादुकाको कथा ‘माग्युद् खोना’ प्रथम

१२खरी कथा प्रतियोगिताः विष्णु पादुकाको कथा ‘माग्युद् खोना’ प्रथम

१०९ दिन अगाडि

|

१६ मंसिर २०८१

काठमाडौं । बाह्रखरी मिडियाले १२खरी कथा प्रतियोगिताको छैटौँ संस्करण ‘डिशहोम १२खरी कथा प्रतियोगिता—२०८१’ को नतिजा सार्वजनिक गरेको छ । यस वर्षको डिशहोम १२कथा लेखन प्रतियोगितामा कथाकार विष्णु पादुकाको कथा ‘माग्युद् खोना’ले प्रथम पुरस्कार प्राप्त गरेको छ । यस्तै, कथाकार प्रमेय भण्डारीको कथा ‘कृत्रिम सपना’ द्वितीय र कथाकार विवेक धिमालको कथा ‘मैले देखेको विद्यालय’ले तृतीय पुरस्कार प्राप्त गरेको छ । आइतबार काठमाडौंमा आयोजित विशेष कार्यक्रममा छैटौँ संस्करणको कथा प्रतियोगिताका विजेता घोषणासँगै प्रतिस्पर्धामा नेपालसहित विश्वका विभिन्न मुलुकबाट प्राप्त ९३७ कथाहरूमध्येबाट उत्कृष्ट २५ कथाको सँगालो ‘बाह्रखरी उत्कृष्ट कथा–२०८१’ पुस्तकको लोकार्पण पनि गरियो । कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि सञ्चार तथा सूचना प्रविधिमन्त्री पृथ्वीसुब्बा गुरुङले बाह्रखरी उत्कृष्ट कथा–२०८१ कथाकृतिको लोकार्पणका साथै प्रथम, द्वितीय र तृतीय स्थान प्राप्त गर्ने कथाकारसहित उत्कृष्ट सबै २५ कथाकारहरूलाई पुरस्कृत गर्दै ट्रफी र प्रमाणपत्र प्रदान गरे । बाह्रखरी कथा लेखन प्रतियोगिता–२०८१ मा उत्कृष्ट २५ कथाका कथाकारहरूमा वर्णानुक्रमानुसार क्रमशः अनिता पन्थी, अप्सना चौलागाईं, चेतनाथ आचार्य, जीतबहादुर कटुवाल, तोयम्, दीक्षित केसी, दुर्गा ढेंगा, देवेन्द्र खापुङ, ध्रुव अधिकारी, प्रमेय भण्डारी, भागवत खनाल, भूमिका थारू, मधुर भट्टराई, महेन्द्र महक, मिरमा, रमेशजंग थापा, राधिका कल्पित, ललिता दोषी, विमला तिवारी, विवेक धिमाल, विष्णु पादुका, सपना अधिकारी, सुदिप चापागाईं, हर्कबहादुर लामगादे ‘रोहित’ र डा. हिमलाल श्रेष्ठ रहेका छन् । कथा प्रतियोगिताको छैटौँ संस्करणका उत्कृष्ट कथाकारहरूलाई प्रमुख अतिथि सञ्चार तथा सूचना प्रविधिमन्त्री गुरुङसँगै डिश मिडिया लिमिटेडका निर्देशक हेमराज ढकाल, नेपाल इन्भेष्टमेन्ट मेगा बैंकका नायव प्रमुख कार्यकारी अधिकृत महेश शर्मा ढकाल, कृषि विकास बैंक लिमिटेडका कार्यबाहक प्रमुख प्रेमकुमार श्रेष्ठ, एनएमबी बैंक लिमिटेडका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत सुनील केसी, युनाइटेड अजोड इन्स्योरेन्स लिमिटेडका अध्यक्ष आजाद श्रेष्ठ, हिमालय एयरलाइन्सका ब्रान्ड तथा सर्भिस इम्प्रुभमेन्ट प्रमुख उज्जवला डलीसहित बाह्रखरी मिडियाका प्रधानसम्पादक प्रतीक प्रधान, प्रबन्ध निर्देशक ज्ञानेश्वर आचार्य, विशेष सम्पादक हरिबहादुर थापा, विचार सम्पादक तथा आन्तरिक निर्णायक समूहका संयोजक गोविन्द अधिकारीलगायत विशिष्ट व्यक्तित्वले माला, प्रमाणपत्र, नगद र ट्रफी प्रदान गरे । डिशहोम बाह्रखरी कथा–२०८१ को टाइटल स्पोन्सर डिश मिडिया नेटवर्क लिमिटेड रहेको थियो । सहयोगी संस्थाहरूमा नेपाल इन्भेष्टमेन्ट मेगा बैंक लिमिटेड, नेपाल टेलिकम, राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक, युनाइटेड अजोड इन्स्योरेन्स लिमिटेड, एनएमबी बैंक लिमिटेड, कृषि विकास बैंक लिमिटेड रहेका थिए । यस्तै, एयरलाइन्स पार्टनरमा यती एयरलाइन्स र हिमालय एयरलाइन्स रहेका थिए । कथा लेखन प्रतियोगिताको छैटौँ संस्करणमा उत्कृष्ट २५ कथाको सँगालो बाह्रखरी उत्कृष्ट कथा–२०८१ पुस्तक पब्लिसिङ पार्टनर फाइनप्रिन्टले बजारमा ल्याएको छ । यस कृतिको सम्पादन आख्यानकार नयनराज पाण्डेले गरेका हुन् । १२खरी मिडियाले कथा चयनका लागि आन्तरिक र बाह्य गरी दुई मूल्यांकन समिति गठन गरेको थियो । बाह्य निर्णायकहरूमा प्रा. डा. ज्ञानू पाण्डे संयोजक रहेकी थिइन् भने साहित्यकारहरू डा. गीता त्रिपाठी र धीरेन्द्र प्रेमर्षि सदस्य थिए । साहित्यमा लोकप्रिय विधा हुँदाहुँदै पनि पछिल्लो समय कथा लेखनप्रतिको आकर्षणमा देखिएको कमीले गर्दा बाह्रखरी मिडियाले विश्वव्यापी कथा प्रतियोगिताको आयोजनलाई महत्त्व दिँदै आएको हो । यस प्रतियोगितामा अग्रजदेखि समकालीन तथा युवापुस्ता समेतका कथाकारको सहभागिता रहने गरेको छ । यस वर्ष पनि विगतमा झैँ नेपालसहित भारतका मुम्बई, असम, दार्जिलिङ, मणिपुर, गुवाहाटी तथा अन्य मुलुकहरू चीन, यूएई, अमेरिका, अस्ट्रेलिया, दक्षिण कोरिया, बेलायत, जापान, क्यानडा, कतार, स्पेन, फिनल्यान्डलगायत देशमा बसोबास गर्ने नेपाली भाषी कथाकारहरूले सहभागिता जनाएका थिए ।

‘बाह्रखरी कथा प्रतियोगिता–२०८१’ का उत्कृष्ट २५ कथाकारको नाम सार्वजनिक

‘बाह्रखरी कथा प्रतियोगिता–२०८१’ का उत्कृष्ट २५ कथाकारको नाम सार्वजनिक

११२ दिन अगाडि

|

१३ मंसिर २०८१

छैटौँ ‘डिश होम बाह्रखरी कथा लेखन प्रतियोगिता—२०८१’का लागि प्राप्त कथाहरूमध्येबाट उत्कृष्ट २५ कथाहरू चयन भएको छ । बाह्रखरी कथा लेखन प्रतियोगिता २०८१ को मूल निर्णायक समूहका संयोजक साहित्यकार समालोचक प्रा.डा. ज्ञानू पाण्डे तथा सदस्यहरू साहित्यकार डा.गीता त्रिपाठी र धीरेन्द्र प्रेमर्षि सम्मिलित टोलीले उत्कृष्ट २५ कथा चयन गरेको हो । यस वर्षका उत्कृष्ट २५ मा पर्न सफल कथाका कथाकारहरूमा अनिता पन्थी, अप्सना चौलागाईं, चेतनाथ आचार्य, जीतबहादुर कटुवाल, तोयम्, दीक्षित के.सी., दुर्गा ढेंगा, देवेन्द्र खापुङ, ध्रुव अधिकारी, प्रमेय भण्डारी, भागवत खनाल, भूमिका थारू, मधुर भट्टराई, महेन्द्र महक  हुनुहुन्छ  । त्यस्तै मिरमा, रमेशजङ्ग थापा, राधिका कल्पित, ललिता दोषी, विमला तिवारी, विवेक धिमाल, विष्णु पादुका, सपना अधिकारी, सुदिप चापागाईं, हर्कबहादुर लामगादे ‘रोहित’ र डा. हिमलाल श्रेष्ठ रहनुभएको छ । यस वर्षको प्रतियोगिताको प्रथम, द्वितीय, तृतीय कथाको नतिजासहित कथाकृति ‘उत्कृष्ट कथा २०८१’ यही मंसिर १६ गते काठमाडौंमा आयोजना गरिने विशेष समारोहबीच सार्वजनिक गरिनेछ । डिश होम बाह्रखरी कथा लेखन प्रतियोगिताको छैटौँ संस्करणका लागि गत भदौ ३१ गते कथा आह्वान गरिएकोमा देश÷विदेशबाट ९३७ कथा प्राप्त भएका थिए । प्राप्त कथामध्येबाट आन्तरिक निर्णायक समूहले ५२ वटा कथा छनोट गरी प्रा।डा। पाण्डेको संयोजकत्वमा गठित मूल निर्णायक समूहलाई उत्कृष्ट २५ चयनका लागि उपलब्ध गराएको थियो । प्रतियोगितामा सर्वोत्कृष्ट तीन पहिलो, दोस्रो र तेस्रो हुने कथाका कथाकारलाई क्रमशः एक लाख, ६० हजार र ४० हजार रुपैयाँ नगद राशिका साथै पुरस्कार तथा प्रमाणपत्र प्रदान गरिनेछ ।उत्कृष्ट २५ भित्रका बाँकी २२ कथाकारलाई जनही पाँच हजार रुपैयाँ सम्मानस्वरूप प्रदान गरिनेछ ।  

१४ जनालाई शान्ति समाजको स्रष्टा सम्मान पुरस्कार

१४ जनालाई शान्ति समाजको स्रष्टा सम्मान पुरस्कार

१२६ दिन अगाडि

|

२९ कात्तिक २०८१

मानव अधिकार तथा शान्ति समाजले स्रष्टा सम्मान अभियान अन्तर्गत २०७७ सालमा स्थापना गरेको पुरस्कार अन्तर्गत वर्ष २०८१ को स्रष्टा सम्मान पुरस्कार १४ जनालाई प्रदान गर्ने निर्णय गरेको छ । कात्र्तिक २८ गते सम्पन्न स्रष्टा सम्मान पुरस्कार छनौट समितिको बैठकले प्राप्त मनोनयनहरुमध्येबाट यो निर्णय गरेको हो । चाडै कार्यक्रम आयोजना गरि रु. २० हजार पुरस्कार राशीसहित पुरस्कृत स्रष्टाहरुलाई सम्मान गरिने छ ।  यस क्रममा प्राणीशास्त्री वैज्ञानिक एवं जेष्ठ नागरिक अधिकार केन्द्रीत विभिन्न पुस्तकका सर्जक प्रा.डा. मुकेशकुमार चालिसेलाई मानबहादुर रावल वातावरण स्रष्टा सम्मान, संस्कृतका प्रकाण्ड विद्वान प्रा.डा. ऋषिराम पोखरेललाई जोगमाया बराल स्रष्टा सौगात, नेपाल भाषाकी अग्रणी एवं अधिकारकर्मी प्रा. डा. चुन्दा बज्राचार्यलाई पवित्रादेवी चौलागाई मानव अधिकार स्रष्टा सम्मान, युद्ध विरोध र शान्तिको पक्षमा कलम चलाउने विवेक ओझालाई कृष्णकुमारी दाहाल शान्ति स्रष्टा सम्मान, लिम्बु भाषाको प्रवद्र्धनमा योगदान गर्ने लिला हाङ्मा सेलिङ्ग माबोलाई चन्द्रकला खनाल अहिंसा स्रष्टा सम्मान, साढे तीन दशक देखि अनवरत साहित्य साधनामा संलग्न बाबा बस्नेतलाई भूमिप्रसाद बराल स्रष्टा सौगात र  बान्तावा भाषाका सुपरिचित हस्ताक्षर पदम राईलाई ज्ञानप्रसाद खनाल सहिष्णुता स्रष्टा सम्मान पुरस्कार प्रदान गर्ने निर्णय गरेको हो ।  यसैगरी शान्ति समाजले प्रसिद्ध पुरातत्वविद एवं सामाजिक न्यायका सर्जक प्रकाश दर्नाललाई राधादेवी दाहाल सद्भाव स्रष्टा सम्मान,  विगत ४ दशकदेखि साहित्य साधनामा संलग्न विवश पोखरेललाई महाप्रसाद रिजाल लोकतन्त्र स्रष्टा सम्मान, लोपोन्मुख एवं अल्पसंख्यक समुदायको पक्षमा कलम चलाउने सत्यदेवी खड्कालाई जनककुमारी रेग्मी स्रष्टा सौगात, नेपालीका अतिरिक्त अंग्रेजी साहित्यमा समेत कलम चलाउने गोपी सापकोटालाई पद्यप्रसाद दाहाल स्रष्टा सौगात, भोजपुरी साहित्यमा योगदान गर्ने स्रष्टा पुजा बहारलाई राधादेवी दाहाल स्रष्टा सौगात, मैथिली साहित्यमा योगदान गर्ने विजेता कर्ण (चौधरी)लाई श्रीप्रसाद दाहाल स्रष्टा सौगात र थारु साहित्यमा योगदान गर्ने भूमिका थारुलाई श्रीनारायण दाहाल स्रष्टा सौगात पुरस्कार प्रदान गर्ने निर्णय गरेको हो ।  पुरस्कृत हुनेहरुमा ७ जना महिला स्रष्टा हुनुहुन्छ भने ७ वटै प्रदेशको प्रतिनिधित्व रहेको छ । पुरस्कृत स्रष्टाहरुले मानव अधिकार, शान्ति, लोकतन्त्र, वातावरण र सामाजिक न्यायको आन्दोलनमा योगदान गर्नुका साथै नेपालीका अतिरिक्त नेवारी, संस्कृत, मैथिली, भोजपुरी, थारु, बान्तावा र लिम्बु गरी ७ भाषामा विशेष योगदान गर्नुभएको छ भने अंग्रेजी भाषामा समेत उहाँहरुका कृति प्रकाशित छन् ।  पुरस्कृत स्रष्टाहरुबारेः प्रा.डा. मुकेशकुमार चालिसेः वि.स.२०१३ सालमा ललितपुर जिल्ला हाल गोदावरी नगरपालिकाको चालीसे डाँडामा जन्मनुभएका स्रष्टा मुकेशकुमार चालिसेका नेपाली र अंग्रेजीमा गरि दर्जन बढी पुस्तक प्रकाशित छन् । त्यसमध्ये केही पुस्तक एमएस्सीमा पाठ्यपुस्तक समेत रहेको छ ।  प्राणीशास्त्र वैज्ञानिकको रुपमा सुपरिचित जीवविज्ञानका अनुसन्धाता चालिसे जनावरको व्यवहारमा विद्यावारिधी गर्ने पहिलो नेपाली हुनुहुन्छ जस्ले बाँदर प्रजाति अध्ययन तथा वन्यजन्तु संरक्षणमा विभिन्न पुस्तक लेख्नुभएको छ ।  रातो हाब्रे (पाण्डा), झारल, कस्तुरी र हिउचितुवामा अनुसन्धान गर्नुभएका चालिसेका बन्यजन्तु संरक्षण लगायत विज्ञान विषयमा पुस्तकहरु प्रकाशित छन् । चुरेको जैविक विविधता अनुसन्धानमा वन्यजन्तु विज्ञ र मिल्के जलजले गुँरास संरक्षण क्षेत्र स्थापनाका लागि अनुसन्धानमा वन्यजन्तु विज्ञका रुपमा कार्य गर्नुभएका चालिसेका विज्ञानका अतिरिक्त पाकाको रमाइलो र पिरलो, मानिला मान्छेका धामा, पाका मान्छेका कुरा, डाँडाका उज्याला जुन मैले छिचोलेका कुइनेटा गरि जेष्ठ नागरिकका सम्बन्धमा पनि पुस्तकहरु प्रकाशित छन् । प्रा.डा. ऋषिराम पोखरेलः विं स. २००० साउन २४ गते जन्मनुभएका काठमाण्डौ निवासी संस्कृत भाषाका प्रकाण्ड विद्वान प्रा.डा ऋषिराम पोखरेल वेदमा विधावारीधि गर्ने पहिलो नेपाली हुनुका साथै त्रिभुवन विश्वविद्यालय र संस्कृत विश्वविद्यालयको वेद विषयको पहिलो प्राध्यापक हुनुहुन्छ । पोखरेलको मनकामना लगायत ३ वटा पुस्तक संस्कृतमा प्रकाशित छ भने संस्कृतमा वेदानुशासनम र नेपालीमा वेदज्योति महाकाव्य प्रकाशोन्मुख अवस्थामा छ । यसैगरी शुक्लयजुर्वेदको नेपाली अनुवाद, मिमांसा परिभाषा रुपान्तर, युवा प्रति कविता संग्रह, धु्रव चरित्र खण्डकाव्य पोख्रेलका प्रकाशित कृतिहरु हुन ।   प्रा. डा. चुन्दा बज्राचार्यः २०१० साल माघ २३ गते काठमाण्डौमा जन्मनुभएकी इतिहासकार तथा संस्कृतिविद् प्रा.डा.चुन्दा बज्राचार्य नेपाल भाषा (नेवारी) क्षेत्रका एक अग्रणी स्रष्टा बज्राचार्य विद्यालय तहदेखिनै नेपाल भाषा लिएर त्रिभुवन विश्वविद्यालयबाट नेपाल भाषामा विद्यावारीधि गर्ने पहिलो व्यक्ति हुनुहुन्छ । उहाँ निबन्धकार समालोचक अधिकारकर्मी हुनुका साथै आदिवासी जनजातीहरुको हक अधिकार सुनिश्चित गर्न योगदान गर्नुभएको छ । इतिहासको क्षेत्रमा अथक साधक, नेपाल भाषा र नेवारी संस्कृतिको उत्थान र विकासका लागि विभिन्नि विधामा अध्ययन अनुसन्धान गर्नुभएकी स्रष्टा बज्रचार्यका नेवारीमा मल्ल कालया छु संस्कृति, समालोचना च्वसुमुना, नेपाल भाषाया नाटक साहित्यया इतिहास, नेपाल मण्डल व नेवाः  र नेपाली भाषामा गरी १६ वटा अन्वेषण कृतिहरु प्रकाशित छन् ।  २०५७ असोज १३ गते जन्मनुभएकी लमही नगरपालिका ७ दाङ निवासी भूमिका थारुको कहियासम् अनागरिक? नामक थारु भाषामा कविता संग्रह प्रकाशित छ । मानवशास्त्र विभागमा स्नातकोत्तर अध्यनरत स्रष्टा थारु अधिकारका साथै साहित्यका विभिन्न विधामा कलम चलाउनुहुन्छ भने विभिन्न पत्रपत्रिकामा उहाँका लेखहरु प्रकाशित हुने गरेका छन् । विवेक ओझाः २०४८ जेठ २ गते अछामको दर्नामा जन्मनुभएका स्रष्टा विवेक ओझाका ऐठन उपन्यास, ऐलानी उपन्यास र एक पाइला आकाशमा गजल संग्रह प्रकाशित छन् । मानवतावादी, जीवनवादी दृष्टिकोणबाट युद्धको विरोध र शान्तिको पक्षमा कलम चलाउने स्रष्टा ओझा २०७९ सालमा मदन पुरस्कारबाट पृरस्कृत भइसक्नुभएको छ ।  लिला हाङ्मा सेलिङ्ग माबोः २०२८ वैशाख १२ गते पूर्वी लिम्वुवान याङरक ओयाम गाँउ पाँचथरमा जन्मनुभएकी सेलिङ्ग माबोले बेलायतको युनिर्भसिट अफ सरेबाट एमएस्सी गर्नुभएको छ । लिम्बु भाषाको प्रवद्र्धनमा योगदान गर्नुभएकी स्रष्टा माबोको याक्थुंग लिम्बु भाषामा सेमाङ्गलक् नामक कविता संग्रह प्रकाशित छ । सामाजिक न्याय, पहिचान र मुन्धुममा कलम चलाउने माबोले लिम्बु भाषामा गीत समेत लेख्नुभएको छ र उहाँको रचना आठ कक्षामा लिम्बु भाषा पाठ्यक्रममा समावेश छ । उहाँका लाहुरेनी पिडा नामक नेपालीमा कविता संग्रह र मेमोवाएर अफ अ गोर्खा वाइफ ड्युरीङ लकडाउन नामक पुस्तक अंग्रेजीमा समेत प्रकाशित छ । बाबा बस्नेतः २०२२ साल चैत २७ गते सुनकोशी गाउँपालिका सिन्धुपाल्चोकमा जन्मनुभएकी स्रष्टा बाबा बस्नेतका धर्तीको सुसेली कवितासंग्रह, योद्धा पुर्णाङ्की नाटक, उन्यु फुलेपछि कथासंग्रह, रातकी रानी उपन्यास र सेतो फरिया खण्डकाव्य गरी १६ वटा कृति प्रकाशित छन् । स्रष्टा बस्नेत हाल नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानको प्राज्ञ परिषद् सदस्य हुनुहुन्छ ।   पदम राईः २०३२ साल चैत ३ गते रानीबास भोजपुरमा जन्मनुभएका स्रष्टा पदम राई बान्तावा भाषाका सुपरिचित हस्ताक्षर हुनुहुन्छ । भाषा विज्ञानमा स्नातकोत्तर गर्नुभएका स्रष्टा राइका बान्तावा भाषामा वुङ्वाखाआ बान्तावा यङ खुयुङ् कथा संग्रह, लादिप्मा कविता संग्रह लगायत ६ वटा कृतिहरु प्रकाशित छन् । बुङ्वाखा मासिकको सम्पादक समेत रहनुभएका स्रष्टा राईको सम्पादनमा पारुहाङओ पुक्दुङ्लि लगायत दुई दर्जन किताब प्रकाशित छन् । यसैगरी राईको संयोजन, सहलेखन र सम्पादित आधा दर्जन बान्तावा सामग्रीहरु पाठ्यक्रममा समेत समावेश छ ।  प्रकाश दर्नालः २०१४ जेठ २६ गते कालधारा काठमाण्डौ जन्मनुभएका प्रसिद्ध पुरातत्वविद स्रष्टा प्रकाश दर्नालका हाम्रो सांस्कृतिक धरोहरहरु, नेपाल मण्डलका सांस्कृतिक सम्पदाहरु नामक पुस्तक प्रकाशित छन् भने बौद्ध सांस्कृतिक सम्पदाहरु र हेरिटेज एण्ड आर्कियोलोजी (अंग्रेजी) पुस्तक प्रकाशोन्मुख (प्रेसमा) छ । नेपाल हेरिटेज सोसाइटीको महासचिव र नेपाल इतिहास संघको सदस्य समेत रहनुभएका स्रष्टा दर्नालका संस्कृति, सामाजिक न्यायका विषयमा नेपालीमा ६ दर्जन र अंग्रेजीमा दुई दर्जन बढी लेख रचनाहरु प्रकाशित छन् ।  विवश पोखरेलः २०१५ भदौ २५ गते जन्मनुभएका विराटनगर निवासी स्रष्टा  विवश पोखरेलका विगत ४ दशकदेखि साहित्य साधनामा संलग्न हुनुहुन्छ । पोखरेलका समयविम्व कथा संग्रह, अनिधो रात र बत्तिका पुतलीहरु, निषिद्ध बस्तीमा कविता संग्रह, साढेको दाइँ निबन्ध संग्रह गरि ९ वटा कृति प्रकाशित छन् । पोखरेल हाल विराटनगर प्रज्ञा प्रतिष्ठानको अध्यक्ष हुनुहुन्छ ।    सत्यदेवी खड्काः २०२४ साल असार १० गते दैलेखमा जन्मनुभएकी स्रष्टा सत्यदेवी खड्काका नेपालका लोपोन्मुख समुदाय, राउटे जातीको संक्षिप्त परिचय, राउटे समुदायको हस्तकला, बोटे जातिको पहिचान, राउटे समुदायको अनौपचारिक अर्थतन्त्र गरि ८ वटा पुस्तकहरु प्रकाशित छन् । राउटे, कुसुण्डा, कुस्वाडिया, बोटे, नेटुवा, किंगडियन जातीको बारेमा प्रकाश पार्दै दर्जनौ लेख रचना र पुस्तक लेख्ने स्रष्टा खड्काले नेपालका ७७ वटै जिल्लाको भ्रमण गर्नुभएको छ ।  गोपी सापकोटाः २०२९ भाद ६ गते जन्मनुभएका गैडाकोट नवलपुर निवासी (हाल बेलायत) स्रष्टा गोपी सापकोटाको एक अन्त्य एक शुरुवात कविता संग्रह, खरानी नाटक संग्रह, कमिलाको सपना बाल कथा संग्रह, काँचो कागज उपन्यास र अंग्रेजी कविता संग्रह अ सुसाइड नोट गरि १० वटा कृतिहरु प्रकाशित छन् । स्रष्टा सापकोटाले नेपाली राइटर्स इन इङ्लििस काठमाण्डौको सचिव भएर ८ वर्ष काम गरिसक्नुभएको छ ।  पुजा बहारः  २०४३ असोज १९ गते जन्मनुभएकी दुहबी सुुनसरी निवासी  स्रष्टा पुजा बहारको भोजपुरी भाषामा नेहिया के फुलवा र हिन्दीमा तीन वटा गरी ४ वटा कृति प्रकाशित छन् ।  स्रष्टा बहार नेपाल र भारतका विभिन्न पुरस्कारबाट सम्मानित भइसक्नुभएको छ ।   विजेता कर्ण (चौधरी)ः २०३८ असोज २ गते जन्मनुभएकी जनकपुर धनुषा निवासी स्रष्टा विजेता कर्ण मैथिली भाषाको सुपरिचित हस्ताक्षर हुनुहुन्छ । पत्रकार कर्णका मैथिली भाषामा कर्फयु कथासंग्रह र धाराक विरुद्ध कविता संग्रह चुप्पी निशब्द एक पंक्ति कविता संग्रह प्रकाशित छ ।  भूमिका थारुः २०५७ असोज १३ गते जन्मनुभएकी लमही नगरपालिका ७ दाङ निवासी भूमिका थारुको कहियासम् अनागरिक? नामक थारु भाषामा कविता संग्रह प्रकाशित छ । मानवशास्त्र विभागमा स्नातकोत्तर अध्यनरत स्रष्टा थारु अधिकारका साथै साहित्यका विभिन्न विधामा कलम चलाउनुहुन्छ भने विभिन्न पत्रपत्रिकामा उहाँका लेखहरु प्रकाशित हुने गरेका छन् ।