समुदाय | Dhakiya Khabar

थारु पत्रकार संघको केन्द्रीय अध्यक्ष चुनिए सन्तकुमार चौधरी

१२ दिन अगाडि

२५ फागुन २०८१

थारु पत्रकार संघ नेपाल (थापस) को केन्द्रीय अध्यक्षमा सन्तकुमार चौधरी चयन भएका छन् । संघको फागुन २४ गते शनिवार काठमाडौंमा भएको छैटौं राष्ट्रिय महाधिवेशनबाट उनी अध्यक्षमा छनोट भएका हुन् । त्यस्तै, थापसको उपाध्यक्षमा जनकराज चौधरी, सवि चौधरी र महिला उपाध्यक्षमा दिप्तीशिखा चौधरी, महासचिवमा हेमन्त चौधरी, सचिवमा सरला चौधरी, कोषाध्यक्षमा कारी महतो, सदस्यमा मिनादेवी विश्वास छानिएका छन् । निर्वाचन समितिका संयोजक श्रवण चौधरी, सदस्य मदन चौधरी तथा गीता चौधरीको टिमले पटक पटक समय थप गर्दा पनि अन्य उम्मेदवारी परेन । थप सदस्य कार्यसमितिको पहिलो वैठक बसेर मनोनित गरिने तथा संस्थाको काम द्रुत गतिमा अघि बढाइने अध्यक्ष चौधरीले प्रतिवद्धता व्यक्त गरे । को को भए पुरस्कृत ? थारु पत्रकार संघ, नेपालका लागि अभियन्ता इन्दु थारूले आफ्ना दिवंगत पिता र काकाको स्मृतिमा स्थापना गरेको जोखन–जगत रत्गैया स्मृति पुरस्कार २०८१ दाङको घोराहीबाट विगत १७ वर्षदेखि निरन्तर थारु भाषामा प्रकाशित हुँदै आएको लौव अग्रासन थारु साप्ताहिकलाई प्रदान गरिएको छ । उक्त साप्ताहिकका सम्पादक सन्तोष दहितलाई नगद ३० हजार रुपियाँ राशीसहित कदरपत्रले सम्मान गरियो । यसैगरी, पत्रकार दिनेश चौधरीलाई सतौन स्मृति पत्रकारिता पुरस्कार र गायक विकास चौधरीलाई सतौन स्मृति प्रतिभा प्रोत्साहन पुरस्कार जनही २५ हजार नगद राशिसहित पुरस्कृत गरियो । उक्त पुरस्कार वर्तमान युवा तथा खेलकुदमन्त्री तेजुलाल चौधरीले स्थापना गरेका हुन् । त्यस्तै, हिमालखबरकर्मी उर्मिला गम्वालाई १० हजार रुपियाँ राशीको ओएसिस पत्रकारिता पुरस्कार २०८१ प्रदान गरिएको छ । सो पुरस्कार पुरस्कार चितवनका डा मनोज चौधरीले स्थापना गरेका हुन् । कार्यक्रममा छैटौं महाधिवेशनमा सहयोग गर्ने विभिन्न संघ संस्था, व्यक्तिलाई समेत कदरपत्रले सम्मान गरिएको थियो । उद्घाटन सत्रमा कसले के भने ? महाधिवेशनको उद्घाटन सत्रमा प्रमुख अतिथिको मन्तव्यको क्रममा यु्वा तथा खेलकुदमन्त्री तेजुलाल चौधरीले थारु कल्याणकारिणी सभा माघी महोत्सव मनाउन, थारु महिला समाज जितिया मनाउन मात्र स्थापना भएको भान भएको तिक्तता पोखे । थारुको नाममा खोलिएको कुनै संस्थाले द्रुत गतिमा कुनै सार्थक काम गर्न नसकेकोमा उनको असन्तुष्टि थियो । ‘कार्यक्रममा घोंघी खाने र मोटाउने’ बाहेक अर्थोक हुन नसकेको उनले बताए । थारु कल्याणकारिणी सभालाई कार्यालय बनाउन जग्गा तथा घरको लागि कति रकम चाहिन्छ, म जुगाड गर्छु भन्दा पनि कुनै ठोस प्रस्ताव नआएको उनको भनाई थियो । ‘थाकसले कति जना थारु विद्यार्थीलाई हालसम्म छात्रबृत्ति दियो ?’ कार्यक्रममा उपस्थित थाकसका केन्द्रीय अध्यक्ष प्रेमीलाल चौधरीलाई उनले प्रश्न तेस्र्याए । काम नगर्ने संस्था स्थापना गरेर समय वर्वाद गर्नुभन्दा आफ्ना छोराछोरीको पढाइ लेखाइमा ध्यान दिन उनले आग्रह गरे । मन्त्री चौधरीले नयाँ पत्रकार जन्माउन नसकेकोमा थारु पत्रकार संघप्रति तिक्तता पोख्दै संघलाई तालिमका लागि रकम चाहिए सघाउन तयार रहेको बताए । उनले थारु पत्रकार संघका लागि आफूबाट स्थापित सतौन स्मृति पत्रकारिता पुरस्कारका लागि हाललाई १ लाखको अक्षयकोष स्थापना गरिदिने घोषणा पनि गरे । उद्घाटन सत्रमा फोनिज वरिष्ठ उपाध्यक्ष तथा थापसका पूर्व अध्यक्ष तथा सल्लाहकार लक्की चौधरीले हाल थापसको १७ जिल्लामा शाखा बिस्तार हुनु तथा करिब ३ सय पत्रकार गोलबद्ध हुनुमा थारु पत्रकार संघकै देन रहेको बताए । त्यस्तै, थापसका पूर्व अध्यक्ष तथा सल्लाहकार डा कृष्णराज सर्वहारीले आफूहरुले दुःखजिलो गरी हुर्काएको थारु पत्रकारको छाता संगठनलाई प्रदीप लेखीको नेतृत्वले विगत ३ वर्षमा एक पटक पदाधिकारीहरुको पूर्ण बैठकसम्म नबसाली शुन्य अवस्थामा पुर्याएकोमा कामकार्वाहीको अवस्था हेरी माइनस जिरो नम्बर दिन मन लागेको तिक्तता पोखे । उनले संस्थाका संस्थापकहरुको योगदान सम्झिन तथा मुखपत्र फुलरियालाई निरन्तरता दिन आग्रह गरे । उद्घाटन सत्रमा थारु आयोगका सदस्य सुबोधसिंह थारु, थारु कल्याणकारिणी सभाका अध्यक्ष प्रेमीलाल चौधरी, नेपाल आदिबासी जनजाति पत्रकार महासंघ (फोनिज) का अध्यक्ष गजुृरधन राईले शुभकामना दिएका थिए । त्यस्तै, श्रमजीवि पत्रकार संघका अध्यक्ष जन्मदेव जैशी, जातीय पत्रकार संघका पदाधिकारीहरु, स्थानीय विकास प्रशिक्षण केन्द्रका कार्यकारी निर्देशक कानुनलाल चौधरी, थापसका लागि पुरस्कार संस्थापक डा मनोज चौधरी, थापसका संस्थापक सदस्य तथा आदिवासी जनजाति विद्यार्थी महासंघका अध्यक्ष चन्द्रप्रसाद चौधरी लगायतले महाधिवेशन सफलताको शुभकामना दिएका थिए ।

संकटमा छ बरघर प्रणालीमार्फत् हुने थारु गाउँको पूजाआजा

७६ दिन अगाडि

२० पुष २०८१

थारु गाउँका अगुवा बरघरहरुले आफूहरुमार्फत् हुने थारु गाउँको पूजाआजाको व्यवस्थापन संकटमा रहेको बताएका छन् । थारु समुदायका व्यक्तिहरु विभिन्न धर्म मान्न थालेकाले गाउँको सामूहिक देउथान मरुवामा गरिने पूजापाठका लागि रकम नदिदा स्रोत जुटाउन गाह्रो परेको उनीहरुको भनाई छ । बाँके, राप्ती सोनारी–४ स्थित वडा कार्यालयको सभाकक्षमा पुस १७ गते भएको ‘बरघर, ककनदारबाट के सिक्ने’ विषयक् अन्तक्रिया कार्यक्रम भएको थियो । यूएसएड, नागरिक सञ्चार CSM को आर्थिक सहयोग, द एशिया फाउण्डेशनको सहकार्य तथा दाङ, लमहीस्थित थारु साहित्य तथा संस्कृति प्रतिष्ठानको आयोजनामा भएको प्यानल छलफल कार्यक्रममा पूर्व अध्यक्ष लाहुराम चौधरीले उक्त अभिब्यक्ति दिएका हुन् । प्रायः बरघरहरुले उनको भनाईमा समर्थन जनाएका थिए । सोही कार्यक्रमअन्तर्गत बरघर प्रणालीलाई चलायमान गराउने के छ उपाय भन्ने सेसनमा पूर्व अध्यक्ष चौधरीले अगाडि भने,‘बरघरले गुरुवाको निर्देशनमा गराउने विभिन्न पूजापाठमार्फत् गाउँलेलाई एकसुत्रमा बाँध्छ । तर, अब हामी तिमीहरुको धर्म मान्दैनौ, पूजापाठको लागि रकम पनि दिन्नौ, पूजापाठको कार्यक्रममा सहभागी पनि हुन्नौ भन्ने जमात बढ्दै गएको छ । यसले सतहमा पूजापाठ संकटमा पर्दै गएको देखिए पनिसमग्रमा यो बरघर प्रणाली नै संकटमा पर्दै गएको संकेत हो ।’ राप्ती सोनारी–४ की वडा सदस्य सोहनी थारुले आफू क्रिश्चियन धर्म मान्ने गरेकाले आफ्नो गाउँ दंगपुरवाको थारु मरुवामा हुने पूजापाठका लागि रकम नदिने गरेको स्वीकारिन् । उनले भनिन्,‘धर्म नै फरक परेपछि उहाँहरुको पूजा व्यवस्थापन उहाँहरुले हेर्नुहुन्छ, हामीले चर्चको हेर्छौ । धर्ममा कसैलाई दवाव दिनु हुन्न ।’ सोही कार्यक्रममा सहभागी दाङ, लमही नपा–८, धनपुरवा गाउँकी बरघर सीता चौधरीले थारु गुरुवाले समग्र गाउँको सुरक्षा, पशुदेखि बालीनालीको सुरक्षाका लागि पूजाआजा गर्ने भएकाले जुन धर्म अंगाले पनि गाउँको पूजाका लागि सबैले रकम दिनुपर्ने धारणा राखिन् । उनले अगाडि भनिन्,‘मेरै गाउँमा पनि जयगुरुदेव धर्म मान्नेहरु ९० प्रतिशत छन्, जो शाकाहारी छन् । तर, तिनले पनि पूजाआजाका लागि रकम दिन्छन् । भागप्रसाद आफन्तलाई दिन्छन् । गाउँको पूजाआजा रोकिनु हुन्न ।’ गाउँ गाउँमा पुगेर अभियान चलाउनुपर्ने बरघरमा महिला सहभागिता बढाउन के गर्नुपर्ला भन्ने सेसनमा थारु कल्याणकारिणी सभा, बाँकेको जिल्ला अध्यक्ष संगिता थारुले बरघरहरुलाई हौसला बढाउन, महिला सहभागिता बढाउन थाकसले सहकार्य गर्ने बताइन् । युवा किरण कुमारी थारुले गाउँलेले चाहेमा युवाहरु नेतृत्व गर्न तयार रहेको धारणा राखिन् । पाका बरघर भरथारी थारुले भने युवाहरुलाई कसैगरी पनि बरघरका लागि मनाउन नसकिएको अभिव्यक्ति दिए । अर्की युवा टीका थारुले दुइ चार दिनको छलफलले बरघरमा महिला, युवा सहभागिता नबढ्ने, यसका लागि गाउँ गाउँमा पुगेर अभियान चलाउनुपर्ने बताइन् । बरघर हरि प्रसाद थारुले माघको बरघर चुन्ने समयमा महिलाहरु नआउने गरेकाले बरघरमा महिला सहभागिता नदेखिएको बताए । बरघरमा युवा सहभागिता बढाउन के गर्नुपर्ला भन्ने सेसनमा युवाहरु गाउँमा प्रायः शुन्य अवस्थामा भएकाले पाकाहरु जिम्मेवारी लिने बाध्यता आइपरेको प्रसंग उठ्यो । शिक्षक राम बहादुर थारुले बरघरमा युवाहरुलाई जोड्न आफू जस्ता शिक्षकहरुको पनि जिम्मेवारी रहेको बताए । पूर्व वडाध्यक्ष समेत रहेका कान्छा थारुले आफू युवावस्थामै बरघर बनेको, त्यसैको जिम्मेवारीले पनि वडाध्यक्ष हुन सम्भव भएको जिकिर गरे । उनले अगाडि भने, विडम्वना वडाध्यक्ष हुँदाहुँदै पनि बरघरबाट विदा पाइएन । अहिले पनि बरघर नै छु । कोही महिला, युवा आए बरघरको जिम्मेवारी दिन तयार छु ।’ आयोजक थारु साहित्य–संस्कृति प्रतिष्ठानका अध्यक्ष छविलाल कोपिलाले प्रतिष्ठानले परियोजनाअन्तर्गत केही महिना बरघरमा समावेशिता खोजे पनि यो अभियान दीर्घकालीन हुनुपर्ने धारणा राखे । प्रतिष्ठानका कार्यकारी निर्देशक डा कृष्णराज चौधरी सर्वहारीले संविधानमा महिला हक सुरक्षित भएकाले बरघरमा नेतृत्वमा पनि समयअनुसार परिवर्तन हुनु आवश्यक रहेको बताए ।