थारु समुदायको परम्परागत प्रथा बरघर प्रणालीलाई अझ चलायमान बनाउन महिला र युवाहरुको सहभागिता बढाउनु पर्नेमा सरोकारवालाहरुले जोड दिएका छन् ।
दाङदेउखुरी, लमही–५ स्थित थारु साहित्य संस्कृति प्रतिष्ठानद्वारा मंसिर १४ गते शुक्रवार लमहीमा आयोजित ‘बरघर समावेशी मापन कचहरी’ विषयक् कार्यक्रमका सहभागीहरुले सो कुरामा जोड दिएका हुन् ।
लमही नगरस्तरीय बरघरहरुको उक्त भेला कार्यक्रमको प्रमुख अतिथि गढवा गाउँपालिकाकी उपाध्यक्ष शारदा चौधरीले बरघर प्रणालीमा महिला र युवाहरुको उपस्थिति हुन नसक्नु दुःखद भएको धारणा राखिन् । संविधानले महिलाहरुको अधिकार सुनिश्चित गरेकाले बरघर प्रणालीमा पनि महिलाको नेतृत्व आउन जरुरी रहेको बताउँदै बरघरको पुस्ता हस्तान्तरणका लागि युवाहरुको सहभागिता पनि उत्तिकै जरुरी रहेको उनको भनाइ थियो ।
पछिल्लो समयमा स्थानीय तहले बरघरलाई कानुनी मान्यता दिन थालेसंगै गढवा गाउँपालिकाले पनि बरघर ऐन पारित गरिसकेको उपाध्यक्ष चौधरीले जानकारी दिइन् । उनले छिटै कार्यविधिसमेत बनाई बरघरहरुलाई अधिकार दिलाउन लागीपरेको बताइन् । उनले पालिकाको सहयोगमा थारु गुरुवा ढकेहेरहरुको बृत्तचित्र बनाइरहेको जानकारी दिदै बरघर प्रणालीसंगै जोडिएको गुरुवाहरुको संरक्षणमा समेत जोड दिन आग्रह गरिन् ।
थारु साहित्य संस्कृति प्रतिष्ठानका कार्यकारी निर्देशक डा कृष्णराज सर्वहारीले बरघर प्रणालीमा महिला र युवाहरुको उपस्थिति दयनीय भएको तथ्यांक प्रस्तुत गरे । बरघर प्रणालीमा महिला र युवाहरुको सहभागिता बढाउन युएसआइडीको सहयोत तथा द एसिया फाण्डेशनको सहकार्यमा प्रतिष्ठानबाट दाङको लमही, बाँकेको राप्ती सोनारी र बर्दियाको बारबर्दिया नगरपालिकाकामा नौ महिने परियोजना शुरु गरिएको छ । प्रतिष्ठानका कार्यकारी निर्देशक सर्वहारीले उक्त परियोजनाको प्रारम्भिक सर्वेक्षणमा लमही नगरपालिकामा ६० जना बरघर भए पनि एक जना महिला, राप्ती सोनारी गाउँपलिकामा ७८ जना बरघरमध्ये तीनजना तथा बारबर्दिया नगरपालिकामा १०४ जनामध्ये ६ जना महिला मात्र बरघर रहेको जानकारी दिए । यस्तै स्थानीय तहले बरघरलाई कानुनी मान्यता दिए पनि कार्यविधि बनाउन आलटाल गर्नाले कार्यान्वयनमा अझै पनि समस्या रहेको उनको भनाइ थियो ।
थारु कल्याणकारिणी सभा क्षेत्र नं १ देउखुरीका सभापति प्रकाश चौधरीले बरघरलाई कुनै सेवा सुविधा नभएकाले महिला र युवाहरुको यसमा चासो नरहेको धारणा राखे । उनले अर्को प्रसंगमा गुरुवाहरुले खानपीनमा चरित्र सुधार गर्न सके आस्था बढ्दै जाने बताए ।
लमही नगरपालिकाअन्तर्गत एकमात्र मूल बरघर रहेकी धनपुरुवा गाउँकी सीता चौधरीले भनिन्,‘म चिट्ठा हालेर गत वर्ष बरघरको जिम्मेवारीमा आएकी हुँ । तर, एक वर्ष कामको अनुभवले गाउँलेले अर्को वर्ष जिम्मेवारी दिए सहर्ष स्वीकार्न तयार छु ।’
लमही नगरपालिकाअन्तर्गत सोनपुर गाउँमा ३ वटा टोलको टोल बरघर तीनैजना महिला रहेको जानकारी उक्त गाउँका बरघर अमितकुमार चौधरीले जानकारी दिए । उनले भने,‘सोनपुर गाउँजस्तै अरु गाउँ पनि महिलालाई गाउँको नेतृत्व दिन उदार हुनुपर्छ ।’
बनकट्टा गाउँका बरघर नुमलाल आचार्यले आफूजस्ता गैरथारुहरु पनि बरघरको जिम्मेवारीमा आए बरघर प्रणालीलाई थप टेवा सक्ने बताए । थारु समुदायको कुनै पूजापाठ नछुटाएको उनले जानकारी दिए । लंगडी गाउँका बरघर कान्तु चौधरीले महिलालाई नेतृत्वमा अघि बढाउन पुरुष उदार हुनुपर्ने धारणा राखे ।
प्रतिष्ठानका अध्यक्ष छविलाल कोपिलाको अध्यक्षतामा भएको कार्यक्रममा थाकसका कानुनी सल्लाहकार हल्लुप्रसाद चौधरी, अनुसन्धानकर्ता उदय आले, प्रतिष्ठानका फिल्ड अधिकृत विमला चौधरी, सदस्य यम चौधरी लगायतले धारणा राखेका थिए । एक वर्ष सिक्दा सिक्दै समय जाने भएकाले बरघरको पदावधि २ वर्षदेखि ५ वर्षसम्म गराउनुपर्ने, बरघरको पारिश्रमिक तोकिनुपर्ने लमही नगरपालिकाले यथाशिघ्र बरघरबारे कार्यविधि पारित गर्नुपर्ने लगायत आवाज कार्यक्रमका सहभागी बरघरहरुले उठाएका थिए ।
प्रकाशित:
७५ दिन अगाडि
|
१६ मंसिर २०८१
९ घण्टा अगाडि
|
१ फागुन २०८१
१८ घण्टा अगाडि
|
१ फागुन २०८१
४ दिन अगाडि
|
२७ माघ २०८१
४ दिन अगाडि
|
२७ माघ २०८१
१३ दिन अगाडि
|
१८ माघ २०८१
१७ दिन अगाडि
|
१५ माघ २०८१
२१ दिन अगाडि
|
११ माघ २०८१
८५७ दिन अगाडि
|
२५ असोज २०७९
८९१ दिन अगाडि
|
२१ भदौ २०७९
९०१ दिन अगाडि
|
१२ भदौ २०७९
८५६ दिन अगाडि
|
२६ असोज २०७९
८०५ दिन अगाडि
|
१५ मंसिर २०७९
८६१ दिन अगाडि
|
२० असोज २०७९
७९४ दिन अगाडि
|
२७ मंसिर २०७९